راه های تسکین آسیب های ورزشی

صدمه دیدن

آیا شما هم با کسانی که از ترس صدمه دیدن، ورزش را کنار می گذارند، برخورد داشته اید؟ همان هایی که فکر می کنند نباید تکان بخورند، مبادا که دست و پایشان خراش بردارد، رگ به رگ شود یا بدتر از آن استخوان شان بشکند!
اگر خودتان هم این طور فکر می کنید و از ترس چنین آسیب هایی، ورزش را از برنامه روزانه تان حذف کرده اید، خوب است در این مورد تجدیدنظر کنید؛ چرا که شاید بتوان از بروز این مشکلات پیشگیری کرد یا شاید روش های درمان ساده تر از آن چیزی باشد که شما فکر می کنید.
ورزشکاران و کسانی که مشغول انجام ورزش های سنگین و حرفه ای هستند، بیشتر در معرض آسیب های ورزشی قرار دارند یا افرادی که بندرت ورزش می کنند و عادت به فعالیت های جسمی مداوم ندارند؟ شاید این یکی از مهم ترین سوالاتی باشد که برای من و شما مطرح می شود؛ پرسشی که باید پاسخش را بدانیم تا بتوانیم از بروز این آسیب ها پیشگیری کنیم.
دکتر شهرزاد خسروی، متخصص پزشکی ورزشی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در گفت وگو با جام جم به این سوال چنین پاسخ می دهد: احتمال ایجاد آسیب های ورزشی هم برای افرادی وجود دارد که به صورت حرفه ای فعالیت ورزشی انجام می دهند و هم کسانی که به صورت مقطعی ورزش می کنند. به این معنا که اگر شدت فعالیت و سطح تمرینات ورزشکاران حرفه ای بسیار زیاد باشد و همچنین به دلیل تمرینات مکرر ممکن است در معرض آسیب های ورزشی قرار بگیرند. از طرف دیگر، افرادی که به صورت غیرحرفه ای و تفریحی فعالیت جسمی انجام می دهند نیز به دلیل آماده نبودن سیستم اسکلتی، عضلانی و نداشتن آمادگی جسمانی لازم ممکن است دچار این آسیب ها شوند.
اما به گفته این عضو هیات علمی دانشگاه، نکته مهم این است که اغلب آسیب های ورزشی، به شیوه های خاصی قابل پیشگیری است و همچنین در صورتی که در سطح خفیف ایجاد شود، به طور موثر قابل درمان خواهد بود.
دکتر خسروی ضمن بیان این مطلب که آسیب های ورزشی به دو دسته حاد و مزمن تقسیم می شود، توضیح می دهد: آسیب های حاد شامل مواردی است که زمینه آسیب وجود نداشته باشد و یک عضو بدن فرد در سلامت کامل به سر ببرد، اما به علت وارد شدن ضربه ای شدید و ناگهانی به آن بخش از بدن، او دچار آسیب شود. به عنوان نمونه پیچ خوردگی مچ پا، در رفتگی های شانه یا زانو، خراشیدگی، کبودی ها و کشیدگی عضلات یا شکستگی ها آسیب های حادی است که می تواند برای افراد سالمی ایجاد شود که از قبل هیچ مشکلی نداشته اند.
او در مورد آسیب های مزمن می گوید: در این موارد معمولا زمینه آسیب از قبل وجود داشته است؛ به این معنا که در قسمتی از سیستم عضلانی، اسکلتی بدن فرد دچار مشکلی بوده که به علت انجام فعالیت جسمی شدید و بیش از حد، آسیب کهنه دوباره بروز کرده و مانند مشکلی جدید نمایان می شود. کمردردها از جمله آسیب های مزمن است.

کدام آسیب ؛ کدام ورزش

هر قست از دستگاه عضلانی اسکلتی ممکن است دچار آسیب شود، اما بعضی آسیب ها بر اثر فعالیت هایی خاص بروز می کند یا در کل شایع تر است که با شناخت آنها می توانیم در زمان مناسب از بروزشان پیشگیری کنیم.
البته به گفته دکتر خسروی معمولا در تمام فعالیت های ورزشی برخی از آسیب ها مانند گرفتگی، خراشیدگی و کشیدگی به صورت مشترک مشاهده می شود، ولی برخی از ورزش ها هم به دلیل شرایط و ویژگی های خاص می تواند موجب بروز آسیب های بخصوصی شود.
به عنوان مثال آسیب هایی که در دست بسکتبالیست ها ایجاد می شود معمولا در فوتبال دیده نمی شود، اما پیچ خوردگی مچ پا صدمه ای است که هم میان فوتبالیست ها و هم بسکتبالیست ها، شایع است. صدماتی که در ناحیه شانه ایجاد می شود نیز مشکلی شایع میان شناگران بوده و آسیب مهره های کمری نیز اغلب با ژیمناستیک در ارتباط است.

اقداماتی که باید انجام دهیم

وقتی مچ پای کسی پیچ می خورد، خیلی ها دوست دارند نقش پزشک را بازی کنند و دردش را تسکین دهند؛ یکی برایش کیسه یخ می آورد و دیگری کیسه آب جوش، یکی توصیه می کند پایش را با زردچوبه بمالد و ببندد و شخصی دیگر می گوید نباید تکان بخورد، اما این که چه کسی درست می گوید و حرف کدام یک اشتباه است، معمولا نادیده گرفته می شود.
همه این شیوه های خوددرمانی هم در حالی است که متخصصان برای تسکین بخشیدن صدمات ورزشی یا اتفاقاتی که به صورت ناگهانی در سیستم اسکلتی ـ عضلانی افراد رخ می دهد، اقدامات ویژه ای را توصیه می کنند.
انجام این کارها بلافاصله پس از آسیب و قبل از مراجعه به پزشک می تواند در روند ترمیم و بهبود به فرد کمک زیادی کند. دکتر خسروی با اشاره به این نکته، یادآور می شود: استراحت اولین موردی است که باید آن را مدنظر قرار دهید.
به این معنا که پس از ایجاد آسیب، فرد نباید عضو آسیب دیده را خیلی حرکت دهد. مثلا هنگامی که مچ پای کسی پیچ می خورد، درد و تورم مختصری در این قسمت ایجاد خواهد شد و به همین دلیل توصیه می شود حداقل ۴۸ ساعت به پایش استراحت داده و خیلی روی آن راه نرود.
البته با توجه به شدت آسیب شرایط متفاوت خواهد بود و حتی ممکن است از فرد بخواهیم تا یک هفته آن پا را استراحت دهد.
او می گوید: دومین کاری که توصیه می شود افراد انجام دهند، استفاده از یخ است. البته نباید یخ را به صورت مستقیم روی پوست عضو آسیب دیده بگذارید. به جای این کار باید مقداری یخ را داخل کیسه پلاستیکی بریزید و حوله ای را هم مرطوب کنید و روی محل آسیب دیدگی قرار دهید. سپس کیسه یخ را روی حوله بگذارید تا التهاب آن قسمت از بدن کاهش یابد. پس از گذشت حدود ۱۰ دقیقه باید یخ را بردارید، اما در ساعت هایی که فرد بیدار است، این کار باید تکرار شود.
استفاده از یک باند کشی در قسمت آسیب دیده نیز سومین کاری است که می توانید انجام دهید. این متخصص پزشکی ـ ورزشی در این مورد یادآور می شود: می توانید به کمک باند کشی ناحیه آسیب دیده را ببندید تا تورم آن کمتر شود. البته توصیه می شود باند را خیلی محکم نبندید تا خونرسانی مختل نشود.
چهارمین اقدامی که می توانید برای بهبود شرایط فرد آسیب دیده انجام دهید نیز آن طور که این پزشک متخصص می گوید بالا نگه داشتن عضو صدمه دیده است. با این کار تورم آن قسمت از بدن کمتر می شود.
در چنین مواردی استفاده از یک بالش که کمک می کند تا دست یا پای فرد کمی بالاتر قرار گیرد نیز راه حل مناسبی است.
دکتر خسروی می گوید: اگر آسیب وارد شده به بدن خیلی شدید نباشد، خود فرد هم می تواند با اقدامات اولیه شرایط را بهبود بخشد یا به کمک مسکن های معمول درد را کاهش دهد، اما اگر شرایط حادتر باشد حتما باید در اولین فرصت به پزشک مراجعه کند . در مورد خراشیدگی ها هم توصیه می شود محل خراشیدگی را با آب و صابون تمیز کنید و شستشو دهید و پس از خشک شدن، آن را پانسمان کنید.

از بروز آسیب ها پیشگیری کنید

دکتر خسروی با تاکید بر اهمیت پیشگیری از بروز آسیب های ورزشی، در این مورد توضیح می دهد: قبل از انجام هر نوع فعالیت ورزشی حتما باید بدن را بدرستی گرم کنید، چراکه گرم کردن بدن از بروز بسیاری از مشکلات پیشگیری می کند بنابراین هیچ وقت نباید ورزشی را به صورت ناگهانی و بدون انجام مرحله گرم کردن که شامل ۱۰ دقیقه دویدن آرام و ده دقیقه حرکات کششی است، شروع کنید.
همچنین، هیچ وقت به صورت ناگهانی و متناوب نیز ورزش نکنید؛ چون فعالیت های ناگهانی و بخصوص پس از مدتی استراحت و بی تحرکی می تواند فرد را مستعد آسیب کند.
او می افزاید: تکنیک های صحیح هر فعالیت را باید بیاموزید و حتما آنها را به درستی اجرا کنید تا بدن تان در معرض آسیب و صدمات ورزشی قرار نگیرد. علاوه بر این، شدت و مدت ورزش هم باید بتدریج افزایش پیدا کند. استفاده از لوازم و تجهیزات مناسب مانند کفش مناسب هم موردی است که نباید آن را نادیده بگیرید.
پس از پایان مدت ورزش هم باید بدن را سرد کنید تا به وضع عادی برگردد. نکته مهم دیگر هم استفاده از تجهیزات و لوازم ایمنی مخصوص هر ورزش است؛ به عنوان مثال توصیه می شود افرادی که اسکیت کار می کنند حتما از زانوبند، مچ بند و کلاه ایمنی استفاده کنندو بدانند این لوازم تزئینی نیست و حتما باید استفاده شود.
منبع: http://www.aftabir.com